Definitie

Mariene hittegolven zijn perioden waarin de temperatuur van het zeewater gedurende meerdere dagen of langer aanzienlijk hoger is dan het langjarig gemiddelde voor die plek en tijd van het jaar. Deze hittegolven treden wereldwijd op, in zowel tropische als gematigde wateren, en kunnen zich aan het zeeoppervlak of op grotere dieptes voordoen.

Oorzaken

De voornaamste oorzaak van mariene hittegolven is de wereldwijde opwarming van de oceanen, wat weer veroorzaakt wordt door de toename van broeikasgassen in de atmosfeer. Daarnaast kunnen langdurige hogedrukgebieden, bijdragen aan extra opwarming doordat ze verdamping en luchtcirculatie verminderen. Ook natuurlijke variaties, zoals El Niño, en verstoringen in oceaanstromingen kunnen leiden tot tijdelijke, maar sterke, temperatuurstijgingen in bepaalde gebieden.

Ecologische effecten

De ecologische effecten van mariene hittegolven zijn goed onderzocht. Koraalriffen zijn bijzonder gevoelig voor temperatuurstijgingen; bij aanhoudend warm water treedt koraalverbleking op, waarbij koralen de symbiotische algen verliezen die hen van energie voorzien. Bij langdurige hitte kan dit leiden tot grootschalige koraalsterfte. Ook kelpwouden zijn kwetsbaar en zijn in het verleden sterk aangetast na herhaalde hittegolven. Veel vissoorten migreren tijdelijk naar koelere gebieden of sterven kunnen sterven ze zich niet snel genoeg kunnen aanpassen. Dit verstoort voedselketens en heeft gevolgen voor de biodiversiteit.

Monitoring en voorspelling

Wetenschappelijke instellingen monitoren mariene hittegolven wereldwijd. Via satellieten, boeien en modellen brengen ze afwijkingen in zeetemperatuur in kaart en ontwikkelen ze waarschuwingssystemen. Op basis van deze gegevens kunnen overheden en sectoren zoals de visserij beter anticiperen op mogelijke risico’s.

Toekomstperspectief

Hoewel mariene hittegolven deels voortkomen uit natuurlijke variatie, neemt hun frequentie, intensiteit en duur wereldwijd toe als gevolg van klimaatverandering. De wetenschap laat zien dat deze trend zich zal voortzetten zolang de wereldwijde temperatuur blijft stijgen. Maatregelen zoals betere monitoring, bescherming van mariene ecosystemen en internationale samenwerking zijn nodig om de effecten zoveel mogelijk te beperken.