Zeegras is een plant die in ondiep zout of brak water groeit. Veel mensen denken dat het een soort zeewier is, maar dat klopt eigenlijk niet. Zeegras is een bloeiende plant met wortels, stengels, bladeren en bloemen. Het gras heeft een belangrijke rol in het leven in zee en werkt ook als een buffer tegen klimaatverandering. Toch krijgt het weinig aandacht. In dit artikel leggen we uit wat zeegras is, waar het groeit, en waarom het belangrijk is.

Wat is zeegras?

Zeegras is een groep planten die helemaal onder water leeft. Er bestaan ongeveer zestig soorten. Voorbeelden zijn Zostera marina (groot zeegras) en Posidonia oceanica, die in de Middellandse Zee voorkomt. Zeegras lijkt op gras zoals wij het kennen van de tuin, maar het groeit onder water.

Zeegras groeit in ondiep water waar het zonlicht de bodem bereikt. Het plant zich voort via zaden, maar kan zich ook uitbreiden via wortelstokken. Zeegras vormt velden op de zeebodem waar veel zeedieren leven. Zeegras komt voor aan de kusten van bijna alle continenten. Het groeit vooral in rustige gebieden zoals baaien, estuaria en lagunes. Voor de groei heeft zeegras zonlicht nodig, helder water en een stabiele bodem van zand of slib. In Nederland groeit zeegras in bijvoorbeeld in het Oostelijke deel van de Waddenzee. Vroeger kwamen er veel meer zeegrasvelden voor, met name in de Zuiderzee. Door vervuiling is een groot deel verdwenen, maar er zijn inmiddels herstelprojecten gestart.

Waarom is zeegras belangrijk?

Velden van zeegras zijn een goede plek voor dieren om te leven. Veel jonge vissen, garnalen en krabben vinden er voedsel en beschutting. Ook zeepaardjes komen er vaak voor. Voor sommige grote dieren, zoals de zeekoe en de groene zeeschildpad, is zeegras een belangrijke voedselbron.

Zeegras zorgt er ook voor dat andere planten en dieren in zee beter kunnen overleven. Het draagt bij aan een gezond ecosysteem en helpt soorten in stand te houden.Zeegras helpt ook bij het opslaan van koolstof. Tijdens fotosynthese neemt het CO₂ op uit het water. En een deel van deze koolstof wordt opgeslagen in de plant zelf en in de bodem waarin het groeit. Dit heet “blue carbon” en betekent dat koolstof wordt opgeslagen in mariene ecosystemen. Zeegras kan op die manier bijdragen aan het verminderen van de hoeveelheid CO₂ op aarde. Zeegras beschermt ook de kust. De wortels houden de bodem vast, en daardoor spoelt minder zand en slib weg. De plant zelf remt  stromingen en golven af en  wordt het water rustiger en helderder.

Bedreigingen voor zeegras

Zeegras wordt bedreigd door vervuiling. Een overschot aan nutriënten, die uit landbouw of afvalwater komen, zorgen voor te veel algengroei. Die algen maken het water troebel, waardoor er minder zonlicht op de bodem komt. Zeegras kan dan niet goed groeien.

Ook scheepvaart, visserij en bouwprojecten aan de kust verstoren de bodem en beschadigen zeegrasvelden. Stijgende temperaturen, verzuring van het water en een hogere zeespiegel – veroorzaakt door klimaatverandering –  maken het moeilijker voor zeegras om te overleven.Er zijn verschillende manieren om zeegras te beschermen en terug te brengen. In Nederland zijn bijvoorbeeld stukken zeegras handmatig aangeplant in de Waddenzee en ook in andere landen lopen projecten om zeegras te herstellen.Belangrijke maatregelen zijn: schoner water, minder verstoring van de bodem, en het instellen van beschermde zeegebieden. Ook wordt nieuw zeegras gekweekt om later in zee te planten. 

De toekomst van zeegras

Zeegras is belangrijk voor de natuur, voor kustbescherming en voor het klimaat. Het kan helpen bij het herstel van visbestanden en het verminderen van CO₂ op aarde. het heeft daarom een belangrijke rol in het beleid voor natuurbeheer en klimaat. Door samenwerking tussen onderzoekers, overheden en burgers kunnen we zeegrasvelden beschermen en herstellen.