De gezondheid van onze oceanen staat wereldwijd onder druk. Een belangrijke oorzaak is ons gedrag als consument. Van wat we eten en dragen tot hoe we reizen en investeren; onze keuzes hebben directe gevolgen voor het leven in zee. In deze korte blog leggen we uit hoe consumentengedrag bijdraagt aan vervuiling en uitputting van de oceaan, maar ook hoe we een positieve impact kunnen hebben.

1. Visconsumptie en overbevissing

De vraag naar vis is de afgelopen decennia explosief gegroeid. Tegelijk raken veel visbestanden uitgeput. Dit heeft ernstige gevolgen: soorten verdwijnen, ecosystemen raken uit balans en de biodiversiteit neemt af. Consumenten spelen hierin een directe rol. Door vis te kopen zonder duurzaamheidskeurmerk – of zelfs bedreigde soorten te kiezen – wordt destructieve visserij in stand gehouden. Gelukkig is er een alternatief. Door te kiezen voor vis met een betrouwbaar keurmerk zoals MSC (voor wildvangst) of ASC (voor kweekvis), kan de consument bijdragen aan duurzamere visserij.

2. Plasticverbruik en vervuiling van de oceaan

Elk jaar komen miljoenen tonnen plastic in de oceaan terecht. Dit plastic komt in allerlei vormen voor: van grote verpakkingen en tassen tot onzichtbare microplastics. Eenmaal in zee worden ze opgenomen in de voedselketen, met schadelijke gevolgen voor zeeleven en ook voor de mens.

Een groot deel van deze vervuiling begint bij ons eigen gedrag. Wegwerpverpakkingen, synthetische kleding en verzorgingsproducten met microplastics zijn vaak onbewuste keuzes die bijdragen aan dit probleem. Gelukkig kan hier eenvoudig verandering in worden gebracht: kies voor herbruikbare alternatieven, en vermijd producten met microplastics.

3. Fast fashion en synthetische vezels

De mode-industrie heeft een verrassend grote impact op het mariene milieu. Bij het wassen van synthetische kleding – zoals polyester of nylon – komen microvezels vrij. Deze vezels worden niet volledig uit het afvalwater gefilterd en stromen via rivieren naar de oceaan. 

Door te kiezen voor kleding van natuurlijke materialen zoals katoen of linnen, en door minder vaak te wassen, kan deze stroom van microvezels sterk worden verminderd. Extra hulpmiddelen, zoals een waszak die vezels opvangt, kunnen dit effect versterken.

4. Chemische huishoud- en verzorgingsproducten

Veel alledaagse schoonmaak- en verzorgingsproducten bevatten chemicaliën die schadelijk zijn voor het leven in water. Denk aan fosfaten, parabenen en synthetische geurstoffen. Hoewel waterzuiveringsinstallaties een deel hiervan afvangen, bereikt een aanzienlijk deel alsnog het oppervlaktewater en uiteindelijk de oceaan. Deze stoffen kunnen giftig zijn voor plankton en vissen, en verstoren de hormoonhuishouding van dieren. Door bewust te kiezen voor producten met milieukeurmerken zoals het EU Ecolabel, en door ingrediëntenlijsten te checken, kan de consument bijdragen aan het verminderen van deze vorm van vervuiling.

5. Reizen en toerisme

Toerisme heeft vaak meer impact op de oceaan dan gedacht. Massatoerisme in kustgebieden kan leiden tot schade aan kwetsbare ecosystemen zoals koraalriffen. Ook op individueel niveau kan gedrag schadelijk zijn: bijvoorbeeld het aanraken van koraal of het voeren van vissen.

Wie milieuvriendelijk wil reizen, vermijdt cruises en kiest voor bestemmingen die duurzaamheid serieus nemen. 

6. Financiële keuzes en investeringen

De impact van consumenten reikt verder dan alleen wat we kopen. Ook financiële keuzes maken verschil. Banken, pensioenfondsen en verzekeraars investeren vaak in sectoren die schadelijk zijn voor de oceaan, zoals diepzeemijnbouw, olieboringen of industriële visserij.

Wie dat anders wil doen, kan kiezen voor een bank of financiële instelling met een duurzaam beleggingsbeleid. Informeren naar de investeringspraktijken van je pensioenfonds is een eenvoudige stap met mogelijk grote gevolgen voor de toekomst van onze oceanen.

Conclusie

De oceaan is nauw verbonden met ons dagelijks leven en ons consumentengedrag. Wat we eten, dragen, gebruiken en investeren, beïnvloedt direct of indirect het mariene milieu. Door bewuster te consumeren, kunnen we bijdragen aan het herstel en de bescherming van een van de meest waardevolle ecosystemen op aarde.