Een groot deel van de oceaan is nog steeds onbekend en moeilijk toegankelijk voor onderzoekers. Traditionele meetmethoden, zoals bemande expedities of bijvoorbeeld meetboeien kennen beperkingen in snelheid en kosten. De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) geeft wetenschappers nieuwe mogelijkheden om oceaanonderzoek te doen.

De opkomst van AI in oceaanonderzoek

AI maakt het mogelijk om grote hoeveelheden data automatisch te analyseren op een manier die met klassieke modellen niet nog niet mogelijk was. AI wordt gebruikt om patronen te identificeren en voorspellingen te doen. In de mariene wetenschap betekent dit een versnelling van inzichten op gebieden als klimaatverandering, biodiversiteit en vervuiling.

Toepassingen van AI in oceaanmonitoring

AI wordt inmiddels op diverse manieren toegepast in het marien onderzoek. Enkele voorbeelden zijn:

1. Voorspellen van zeetemperaturen en oceaanstromingen
   Door historische datasets van temperatuur en stromingspatronen te analyseren met algoritmes, kunnen AI-systemen voorspellingen doen over toekomstige zeetoestanden. Deze voorspellingen zijn belangrijk voor het begrijpen van grootschalige klimaatverschijnselen zoals El Niño en mariene hittegolven. Niet alleen voor oceanografie is dit handig, moor ook voor bijvoorbeeld weersvoorspellingen.
2. Detectie van diersoorten via geluid
   AI wordt gebruikt om geluidsopnames uit de oceaan te analyseren. Neurale netwerken kunnen bijvoorbeeld het gezang van walvissen herkennen en onderscheiden van andere geluiden, zelfs in lawaaiige omgevingen. Dit maakt het mogelijk om populaties van zeedieren te volgen zonder directe observatie.
3. Analyse van satellietbeelden voor plasticvervuiling en algenbloei
   Beeldherkenningsalgoritmes worden ingezet om plasticvervuiling of algenbloei automatisch te detecteren in satelliet- en dronebeelden. Dit versnelt het identificeren van probleemgebieden en maakt sneller ingrijpen mogelijk.
4. Monitoring van koraalriffen
   AI kan veranderingen in onderwaterfoto’s van koraalriffen detecteren, zoals verkleuring (een teken van verbleking) of fysieke schade. Dit ondersteunt onderzoekers bij het in kaart brengen van de gezondheid van riffen over langere tijd.
5. Voorspellen van zeespiegelstijging en oceaanverzuring
   AI-modellen kunnen complexe interacties tussen smeltend ijs, temperatuurveranderingen en chemische processen in de oceaan beter analyseren dan traditionele modellen. Hierdoor ontstaan nauwkeurigere voorspellingen van toekomstige zeespiegelstijging en verzuring, wat cruciaal is voor kustbeheer en milieubeleid.

Technische en ethische uitdagingen

Hoewel AI de mogelijkheden voor oceaanwetenschap enorm vergroot, zijn er ook uitdagingen. Veel AI-modellen werken als zogenaamde “black boxes”, waarbij het moeilijk te begrijpen is waarom een AI model tot een bepaald antwoord komt. Voor de wetenschap, waarin transparantie en reproduceerbaarheid belangrijk zijn, vormt dit een belangrijke beperking.

Ook is het belangrijk om op te letten bij het inzetten van AI in ecologisch kwetsbare gebieden. Onbedoelde verstoring van habitats moet worden voorkomen, en het is belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de resultaten die AI-onderzoek geeft.

Conclusie

AI kan complexe oceaanprocessen analyseren en snel voor nieuwe wetenschappelijke inzichten zorgen. Van het volgen van zeedieren tot het voorspellen van verzuring en plasticvervuiling, de toepassingen zijn enorm. Tegelijkertijd vereist verantwoord gebruik van AI vooral transparantie, samenwerking en zorgvuldigheid. Menselijke kennis en kunstmatige intelligentie kunnen elkaar versterken. Door technologie verstandig in te zetten, kunnen we onze kennis vergroten en de oceaan beter beschermen.